venres, 29 de outubro de 2010

Mes de novembro na Ribeira do Sil


Novembro era o noveno mes no calendario romano: se nove meses cómpren para nacer, o noveno vénnos recordar que temos que morrer: nacer e morrer viñeron á vida de ganchete: Memento homo, quia pulvis eris...(Genesis 3,19).

   Os arellos dos soutos lindeiros xa están medio cubertos de follas e mais ourizos. De cando en vez, unha ventada esparexe as follas entre as gallas núas dos castiñeiros que tremen, aterecidas, da friaxe que apareceu sen avisar, adiantada para esta terra da ribeira, de por si morna.

   Dúas mulleres, coas costas dobradas, están a parolaren polo baixiño, mentres lles abren a boca aos ourizos coa lamia das chancas, entretidas na rebusca das castañas pequeneiras e ruís que quedaron para o canizo; outras dúas nun eido ermo embaixo, preto do Sil, na altura da Barxa, andan cunha cesta mediada de cerrotes e outra media de flores quitamerendas, as derradeiras do ano, preguiceiras elas en abrollaren serodias co verao fuxido a outros lares de lonxe, que mañá é o día dos defuntos, son para os pais que levan anos descansando no sagrado da parroquia de San Martiño de Sacardebois.

    As campás, tocan a defunto coa cadencia de seu, son tristeiro que se vai perdendo entre a néboa que exhala o Sil cara ó ceo dende o alto do esvelto campanario.

  A 'Morte' adoita ir de loito, coma é de seu, decotío soa ó carón do ciprés de Leiravella. Seica que anda ás beiras a Caronte, o barqueiro, e disque que se escoitan como están a riren deitados encima das Penas de Mouca no solpor, onde acostuman a botaren unhas partidas coas fabas brancas e negras, espertando á curuxa do piñeiro de Viana.

    Noites negras, outonizas, o barqueiro de Hades baixa ó río a preparar os aparellos para a viaxe coas danzas da morte, bambeando a súa barca no medio do río, mais a curuxa, presentindo o mal fado no fío do cu da noite, esperta por veces e ponse a berrar ós veciños de Mouca, que se erguen, inquedos, rebulindo polos camiños como ánimas en pena.

    A morte, coa casca amarga, pecha e caprichosa coas citas, que mesmo lle dá un arre coma un xo de acudir ás casas a pedir contas en horas cedas, petando nas portas con présas, sen dar tempo ós marcados pola desventura a prepararen os apaños para a viaxe á outra banda do río, alá por baixo do Canón...

    E disque, decotío, anda tamén cravuñando a gadaña para saír, un día e outro tamén, na procura de segar a quen lle cadre, que lle dá a feito ós fentos, silvas, manzanilla e mais herba boa; non repara no outono verde que recende coas aromas propias da xuventude e menos nos cardos vellos, murchos, que só poden atraer as moscas, que os sega a feito, amén doutros, sen misericordias.

    E para máis inri, ten sona de non faltar ás citas, sen importarlle as treboadas, os tronos e raios, así e todo a parca acode onde quixer a plantar a cruz do finado: cando e onde lle pete, que a morte é moi súa, unha dama seria, de palabra: escoita, lagarto, lagarto... a visita ó teu lar é cuestión de axenda.

   E chegou a data, sinalada no calendario da parca, para o meu amigo Félix un día de novembro.

   Entre catro homes levaron ó Félix perante o altar, a render contas ante o Altísimo. A néboa que suaba o río mentres viña rubindo devagar, brincando os pataos das viñas, entrou soprando polo ventanuco da igrexa. O cura lavoulle as culpas co hisopo. Os familiares do finado choraban, rompendo o silencio plúmbeo da cerimonia. O defunto entón, reconfortado cos responsos, abriu un ollo e destilou unha bágoa de despedida. A néboa pousou encima da caixa do defunto, envolvéndoa co seu manto frío. Logo, nun tris tras, escapou cara o ceo bufando coa bágoa do Félix polo fachinelo da igrexa. Din que é a alma.

Ningún comentario: