Os cestos culeiros para a carrexa das uvas nas abas da Ribeira Sacra de
antano disque naceran maquinados pola
mente perversa dun cesteiro da contorna: seica fora cousa matinada polo Coxo da
Barca de Baixo, o meu pai dicíame que non había coxo que non tivese mala uva, resentido
o home co mundo e, mesmo, coa mula falsa que o deixara derreado de por vida; así
que o invento dos cestos culeiros veu por envexa de ollar ós mozos cantando ou
botando aturulos na carrexa das uvas polas escaleiriñas dos pataos (socalcos)
da ribeira de Amandi. Os cestos gárdanse todo o ano encasquetados, os cus duns
nas bocas dos outros, no baixo teito do alpendre da casa con fachenda, acubillo
das augas: contando os cestos, un podía calcular as cavaduras de viño que
presumía ter un fulano, que tanto tes, tanto vales.
Co gallo de alimentar a lareira e de
afumar os chourizos, repousaba amontoada no alpendre unha morea de cepas
vellas, retorcidas polo castigo de sucesivas podas: os cozos das cepas tamén
casaban co cabrito trincado nun espeto para festexar o día do Carme, a patroa
da parroquia de Sacardebois, ademais da ofrenda da primicia dun acio de mencía
que entrecollían os mozos embaixo, na Barxa, á beira do Sil, onde as uvas lucían
as cores máis temperás.
Cepas centenarias de merenzao, que se
esgotaran despois da daren centos de cestos de maduros acios no percorrer dos
anos, da familia “Trousseau”, nada no
lar da Borgoña francesa, de onde viñeran cos peregrinos noutros tempos esvaecidos
polo Camiño de Santiago, con fillos bastardos en Portugal e netos na Ribeira
Sacra, os máis guapos deles, os nomeados “Alpendres do ronsel do Sil”, criados
devagar na Barxa, co agarimo de seu en barricas de carballo francés, amosan neste
setembro brillantes á luz dos ollos, de trato suave e de color rubí, amigos de
apañaren as maduras grosellas: naquela etapa dourada presidiran as mesas dos
freires nos días de liturxia grande: herdeiros, pois, dunha liñaxe de avoengo con
loas de incenso aristócrata.
Os merenzaos, con comedida carga
tanina e de pouca coloración confrontados coa luz, hai anos que caeran en desgraza pola
omnipresente mencía, polas gabanzas do mouratón xigante en encheren as tinallas
e mais pola tinta da garnacha que daba corpo ós caldos, deixando impregnadas de
negro as cuncas brancas nas que agora se ofrece o viño nas adegas modernas como
antes se invitaba a tomar unha pinga nos furanchos dos paisanos. Así e todo, esta familia de vides, pouco a
pouco, vai gañando rango no terreo perdido dos socalcos, agora de novo
labrados, para a recuperación da sutileza dun viño distinto e distinguido que
emula nas catas o prestixio dun “pinot
noir”.
As uvas xa están maduras na Ribeira Sacra. Parada de Sil.
