Cousas do ceo e da terra

Pai noso, que estás no ceo, veña a nós o teu reino. Rusos e  americanos compiten en gaña-lo ceo. Os soviéticos levaron un mono por ver se, fóra da gravidade, resolvía integrais co gallo de fabricalos en serie para o ensino das matemáticas nas escolas secundarias, pois disque os rapaces de hoxe non gustan dos números primos por seren estes de natureza autista, nin mesmo doutros por máis naturais, enteiros, e racionais que presuman ser. Aínda nos quedan por cita-los números irracionais, que pecan de imaxinarios e de complexas combinacións algorítmicas. Abofé que non é camiño doado tratar con estes últimos, penso eu, ágrafo nesta e noutras moitas ramas do saber.

       Coas monadas destes mestres, deseñados ad hoc, as autoridades académicas pensan roe-lo óso das matemáticas, sen considera-lo esforzo e mailo traballo diario como método a seguir;   partidarios de ofrecer ao alumnado o pan migado e de  cocer a Pitágoras nunha sopa de números e letras coma un xogo máis para entreter, non sexa o demo de que por tanto cavilar lles suba o estrés ou provoque algún trauma a  cerebelos, fráxiles, con máis carga de sexo que de siso, que adoitan te-los escolares en idade de aprender. 

      Os novos docentes, coñecidos no ámbito estudantil como monadas ou mónadas, programados co principio activo do microcosmos Leibniziano de espreguiza-las neuronas co recurso da ludopraxis, esperan poder meterlles a hipotenusa no caletre aos rapaces con nota deficiente por causa de mestres e de programas pensados por uns e aplicados por outros que veñen a sumar ao cadrado unha panda de catetos.

       Os americanos, por outra banda, respectuosos co cuarto poder dos mas media, decidiron trinta anos despois cambia-lo mono por un periodista de Relixión Dixital, acostumado a se mover pola araña sideral do Internet, un crego experto na doutrina hermenéutica da linguaxe divina, co fin de entrevistar a Deus e difundir pola Rede as primeiras palabras en directo, despois de subir ao ceo, xa vai un mangado de anos, persoa trinitaria tan importante.

Porén, despois de  constata-los datos acaecidos, lamento ter que informar que todo o proxecto e expectativas del levantadas quedou nun chasco, porque a nave espacial, despois de percorre-las estradas interestelares unha e mil veces, en círculos concéntricos cada vez mais próximos ó burato negro, na procura do desexado encontro con Deus, non atopou o seu Reino por ningures. Porén, seica que unha partícula másica divina, o bosón de Higgs, ou partícula de Deus vai amosar pronto no Gran Colisionador de Hadróns (LHC), antes o CERN de Genéve.

 –Certo : “Deus é, pero non está” –díxome un crego, sinalando a noticia no Xornal de Galicia.

–Contesteille humildemente: No catecismo viña que Deus estaba en tódalas partes. En que quedamos? 

 O curiña non soubo que dicir. 

–Mecagoendiola, non hai Deus que vos entenda! –berrei entón, alporizado. 

–Cala, home cala! Ai, meu Deus, ai: estas pequenas criaturas finitas! –rosmou  o crego polo baixiño, sorrindo coa inocencia dun anxo caído do ceo.

Os cestos culeiros da Ribeira do Sil

 

Cando chegaba o tempo da vendima na       ribeira do Sil, Sacardebois, había que arranxa-los cestos para face-la carrexa das uvas dende o mesmo pé da auga ata as adegas que, por entón, ocupaban os baixos das casas.

Os mozos, cunha saba as costas, cargaban cos eles polos sendeiros e carriozas en fileira india, competindo en aturulos cos mozos de Lemos. Cada casa, segundo os haberes e cavaduras de viñedo, dispuña para este mester de dez, vinte ou máis cestos culeiros de castiñeiro bravo. Había, daquela, un home de sombreiro de pano dunha casa de moita facenda, con moitas viñas esparexidas por toda a ribeira, familia que deviñera rica por mor dos foros do mosteiro de Montederrano noutros tempos de antano. Máis de quince días facendo a carrexa das uvas lle cumprían a esta casa: varias mulleres de  Vilouxe que traballaban ao xornal levaban o peso da xeira da vendima. As fillas do rico tamén axudaban, aínda que como estaban estudando para mestras lucían uñas e maus máis brancas ca dun crego, pouco axeitadas, pois, para dobra-las costas e xunta-los vagos do chan. Ciscados polos camiñiños cara adega, os xornaleiros e mozos da casa ían paseniño apandando cos cestos culeiros, rubindo coma formigas polos pataos e sendeiros, pousando de cando en vez nalgunha tapa das paredes das carriozas: momento oportuno para coller aires e botarlle uns aturulos aos mozos de Amandi.Ao fío das once da mañá había que repousar para toma-lo taco de xamón con queixo de ovella de Zamora, regado coa bota de viño que  agardaba na fresqueira dunha fonte. O caso foi que o home dos sombreiro era da condición de pensar que non habería de cortarlle a cabeza a tantos castiñeiros novos para arranxar unha morea de cestos para usalos unha vez o ano, que era moita canallada para os soutos e fragas. En troques, outro veciño de boina negra encasquetada na súa caluga vía o asunto dos cestos de maneira contraria: dado que as cavaduras de viñas non eran moitas e uvas que carrexar poucas, veu na opinión de que ollando unha morea de cestos no seu alpendre, a xente do lugar  haberíao de ter en mellor consideración, porque tanto tes, tanto vales, dicía. Un día daqueles, polo vinte de setembro, atopáronse os dous homes na tenda do Carreño e falaron deste xeito: -O home do sombreiro de pano: non teño cestos dabondo. Ti, que tes moitos, poderíasme prestar algúns, que me anda moita xente na vendima. -O home da boina replicoulle: carallo, conto con cincuenta e tantos cestos e cómprenme todos. Eu se for ti, habería de arranxar para a vendima douscentos cestos e aínda mais. -Entón, o home de sombreiro sentenciou para rematar a conversa: eu non penso investir todo o meu capital en cestos, como fas ti. Ámbolos dous pecharon a boca e desviaron os ollos cara abaixo, porque cadaquén mira polo seu e ve as cousas a súa maneira.

Libro branco dos esquecementos

Na ribeira do Sil, van morrendo os últimos vellos. A memoria desta bisbarra vai desaparecer en poucas décadas. Co gallo de recuperala nos libros, un estudante de Antropoloxía da Universidade de Santiago, Lucio Miranda, investigando para a tese doutoral Os esquecementos da cultura ribeirá, mandoulle unha misiva ao alcalde do Concello de Parada de Sil –á sazón, a súa excelencia Xosé Ramón Prieto– con fin de que algún veciño, peiteando canas e sabio, lle achegara polo miúdo información de tales esquecementos culturais do berce da Ribeira Sacra.

Isidro de Viana, daquela Xuíz de Paz; de mozo, bregado nas andainas coas reatas de mulas por terras de Castela, home de moita parola e coñecedor dos costumes de acó e de acolá, recibiu a encomenda en dar forma ao informe.

Con tal propósito, ao anoitecer armado de lapis e papel, sentou na galería da Casa de Viana perdendo a ollada por terras de Amandi, mentres se bambeaba na randeeira calado coma un moucho, pensando por ver de cazar algún recordo de tempos esvaecidos. Mailos esquecementos, fieis á esencia do seu ser, non son doados en aboiar á superficie da conciencia.

Magoado por se lle ir o santo ao ceo, abriu a petaca e púxose a liar un pitillo coa cerimonia que é de seu. Prendeu un fósforo, agardou un chisco, meteu aire nos bronquios, soltou unha fumarada e intentou lembrar outra vez, mergullando cara dentro para remexer no fondo do subconsciente. Así che estivo un anaco ata que o lume do pitillo lle lambeu os dedos, mais nada. Tabula rasa. Non recordaba ningún esquecemento!

O novel investigador recibiu o informe Os esquecementos da cultura ribeirá coas follas en branco.O universitario nunca chegou a doutor por causa de non acertar en abrir o título da tese.

Ser y hablar

 

El Instituto Cervantes afirma que el español tiene 416 millones de hablantes nativos y que ya superó al inglés, aunque la primera lengua siga siendo el mandarín. La vida de una persona determina su habla: según hables, así eres, reza un viejo aforismo. La ruleta de la fortuna ha sacado su descarada lengua para marcarnos el lugar y la fecha: no nacemos, nos nacieron hic et nunc, abocados al mundo. Heidegger habla del Dasein(el ser-ahí), como característica del hombre. Así que nuestro destino se presenta incierto. Ligeros de equipaje, como diría el poeta, nos ponemos a jugar y a tentar suerte: pueda ser que nos llevemos los triunfos y, con ellos, lleguemos a ser una figura o un as entre los nuestros, pero si nos toca la morralla de la baraja, no pasaremos de ser un donnadie.

             El vocabulario del castellano refleja la cara y la cruz de este juego de naipes en la que, día a día, perfilamos nuestro ser. Pongamos, pues, las cartas encima de la mesa.

Que pintan copas, te ha tocado cara: la vida te va a sonreír. Estas son algunos de tus sustantivos que te definen y algunos verbos para actuar: tus cartas.

jugar, triunfar, cantar, ganar, belleza, amistad, compañero, cielo, amor, niño, alegría, gratitud, cisne, dulzura, corazón, flor, abrazo, hermosura, beso, cariño, caricias, premio, victoria, libertad, algodón, derecho, armonía, hola, sol, idilio, bondad, acuerdo, consenso, trabajo, viajar, sonreír, mar, agua, amar, sanar, bendición, riqueza, pasear, música, divertirse, joven, soñar, gozar, prudencia, perdón, educación, gracias, saludo, felicidad, fortuna, aprobar, solidaridad, invitar, benévolencia, benefactor, empatía, indulgencia, justicia, paz, aplomo, temple, corazón, donante, celebración, nacimiento, fruto, naturaleza, fuente, belleza, enamorarse, unión, hijo, aprender, cuidar, alimentar, escuchar, ayudar, recibir, dar, imaginar, reír, leer, saber…

Que pintan espadas, mala suerte. El palo de estas cartas, como letanías de doloroso misterio, será el azote de tu cruz:

perder, pedir, padecer, crisis, desgracia, pelea, discriminación, machismo, violencia, arrebato, romper, castigo, cabrón, suplicio, dictadura, burka, sufrimiento, hambre, bochorno, riña,  dolor, enfado, maltrato, desamor, miedo, angustia, loco, pisotón, cruel, feo, marrana, canalla, horror, pegar, error, enfermedad, analfabeto, muerte, adiós, solitario, aburrido, estúpida, torcido, imbécil, asqueroso, hostilidad, pecado, chabacana, desagradable, tonto, disfunción, triste, repulsivo, halitosis, subnormal, racismo, hipócrita, odio, chaquetero, enemigo, rencor, mal, falso, vagancia, estupro, nazi, revancha, cuchillo, accidente, guerra, ataúd, síndrome, biopsia, tumor, multa, estallido, pobreza, desesperanza, injusticia, ostentación, despilfarro, hipoteca, deshaucio, caradura, paro, corrupción, gilipollas, ignorancia…

Cuando termines la jugada, por favor, baraja las cartas. A lo mejor, en la siguiente partida, puede cambiar de mano la fatua desgracia por la caprichosa fortuna.