Daquela, os tempos
de centeo ían indo a paso de boi. Unha xugada de vacas, turrando do arado de
freixo, abre a terra no couto monástico de Santa Cristina: o Barrabás vai
sumando regos na leira, dereitiños coa caligrafía dun mestre: “Vaca, vén top!
Ei, ah! Anda, Marela, vai ao rego”. De cando en vez, prende un pito á beira da
fonte da ninfa Sálmacis: a fonte da meiga lavandeira. De alí a pouco, retorna
cun canciño nas maos. Coas primeiras chuviscadas caídas do ceo, a terra vai
gañando lentura para sementar os nabos. Ao lonxe, canta un carro.
Comeza o curso escolar. Unha restra
de nenos de Castro, uns co bico engurrado coma mouchos e mais outros, en
troques, alegres e rebuldeiros coma as paxariñas lavandeiras ao pé do Sil, agardan
a chegada do mestre, mentres as súas nais, aínda mozas, están, dálle que dálle,
lavándolle a roupa ao novo mestre: disque, ademais de galán de bo ver, é
paisano de Parada.
As
señorita Enedina, recatada ela, seica anda de médicos que entenden da cousa das
mulleres, porén máis cás boticas, coido eu, que o remedio estaría nunhas cataplasmas
quentiñas ou quizais nos aloumiños dun home mozo, con perdón. Na parroquia, a
expectativa da arribada do novo mestre, enviado pola Delegación, non decae onde
se escoite o rebulir de cativos.
No entanto, asomou o nariz dun Seat
600. Do coche branco, baixou un mociño larguirucho, peiteado cunha raia tirada
a liña, pulido de vestimenta, e mais nos dicires, cunha valixa de coiro preñada
de libros, colgándolle dunha man: o novo mestre vén enfiando o camiño cara á
escola con derreados andares.
Troco, o can do Tres, saíu ao seu
encontro con dous ladridos de advertencia a pararlle os pés ao intruso.
Despois de cheiralo, dando unha volta ao seu redor, sentou diante do mestre,
para cobrarlle o fielato da carteira dos libros.
–Neste couto non se xoga cos cartos, nin sequera cos cans, no país
de Troco, reina o troque: os libros cámbianse por pan, que primeiro é manducar;
logo, xa virá o matinar en filosofas e mais outras lerias –díxolle o can
gardián.
–Vaite, Troco, fuxe de aí!, non
amoles ao mestre; como baixe, collo un cantazo e chímpote, mecagoná! –berrou o Barrabás de Castro, irmán do Tres,
que estaba debruzado no peitoril da ventá da súa cociña, a piques de lapar un
prato de papas de fariña milla que estaba arrefriar na ventá.
Axiña, o mestre don Antonio pousou un
bocadiño, meteu a mao no peto da chambra, sacou unha chave, furgou con ela na
pechadura e abriu a porta da escola de par en par: c'est la rentrée.