Subi-la petada dende Sacardebois a Miranda con catorce cabezas, entre bois, becerros e vacas, e mais unha mula, falsa; sen esquece-la presenza de algún lobo solto, acochado, espreitando entre os carballos co seu ollar magnético; os tobos como bocas do inferno, escuros, por debaixo das penas, onde seica vivían as garduñas e raposos a carón do camiño; na calor do verán, as cobras atravesando por diante dos nosos pés ou agatuñando polos toros dos carballos, fuxindo dos dentes do Troski, o pastor alemán, gardián de noso. Abofé que subi-la mesta fraga do Covelo tiña o seu que.
Pola mañá cara arriba, o corpo arreguizado e algunha bágoa nos ollos; pola tardiña, cara abaixo xa de volta, o corpo solto, brincadeiro, e canta que te canta, felices coma unhas castañolas: “por el camino verde, camino verde que va a la ermita, el día que tú te fuiste lloraron por ti las margaritas...”
Era domingo, as campás estaban a toca-las segundas badaladas, e os meus veciños, que vivían ciscados polos vilariños que baixan ata bica-lo río, as mulleres aínda de bo ver, ataviadas de loito cun pano cubríndolles a cabeza por respecto ós pais que estaban a repousar no cemiterio, xurdían como formigas polos camiños e sendeiros para converxer na igrexa: punto de encontro de grandes e pequenos, de pobres e de familias con máis haberes.
Á saída da misa, no atrio, xuntábase un formigueiro de veciños, sorrindo coa camisa limpa, vestidos de traxe da festa do Carme do ano pasado, a falar desto e daqueloutro antes de rematar por baixar á tenda do Carreño, onde uns continuaban coa conversa e estoutros procuraban polo pan e mais un capricho para a mesa do almorzo do domingo que para se arranxar un, co que houber na horta e na dispensa, eran de abondo tódolos demais días soltos.
As vacas gustaban trisca-las uces no monte comunal que coroa a montaña por riba da fraga de Maraván. Por alí tamén andaba a Claudia de Senra coas ovellas e mais o seu burriño, Perico. De cando en vez, lembro que baixaba a Viana con dous garrafóns de dezaseis litros nas alforxas de Perico. Seica que gozaba como unha anana mollando a palleta co viño tinto a media mañá, no taco das once, de volta do monte coas ovellas. Unha rebanda de pan centeo con touciño ou chourizo de compango, regada cunha cunca de viño, que lle viña de rosas para alegra-lo corpo, a moi lambona!
Afastado noutra banda do monte, que quedara sen repartir para os veciños sen casa nin brasa, víase un home no alto dunha pena a xeito de miradoiro do Val do Sil. Na primavera, por causa de gardaren os lameiros para herba, neste toxal e pasteiro andaban os pobres coas ovellas e tamén os menos pobres con dúas vacas: Xan e Pericán todos mesturados cadaquén lucindo o seu como se for na feira do Castro.
Aniceto e mais o Paiolo da Miranda, con perdón, gustaban acudi-los domingos coas vacas. Naquel intre Aniceto mataba o tempo, empoleirado coma un cabrito no alto dunha pena, ollando a ribeira polo miúdo e ata onde lle chegaba a luz dos ollos intentaba escudriña-la chaira de Lemos, anoxado por non poder distinguir alma algunha rebulindo nos eidos. De súpeto, comezou a berrar coma un crego na homilía dos domingos, subido no púlpito, escarranchado de pernas como Napoleón botando unha arenga, mentres ollaba o Val, as viñas soleadas de Amandi e maila boca do Canón do Sil : “Me cago no infinito, todo é campo. Non che somos nada, como formiguiñas…” –dicía, con razón dereita, o filósofo da Miranda.