A comitiva de cores dos titeriteiros amosaba á tardiña pola
curva de Calvos: debeu ser a derradeira vez que viñeron co circo polas aldeas
de Parada de Sil; desto xa medraron os carballos, claro; quizais fose no
setembro de 1956, era eu un mocosiño dunha puñada de anos, pero con memoria do
que che vou contar.
—Alí veñen...! axiña, hai que pechar con
chave as portas da dispensa; atrancar a palleira, que rouban de noite a herba;
recadar as pitas dentro da casa, que o ano pasado arramplaron cos ovos e cos
polos, nas maceiras só deixaron as follas e, mesmo, desenterraron o porco larengo
que lle morrera a Engracia, á viúva do Manuel de cando a construción do salto
de Santo Estevo. A media mañá, cheiraba
carne ao caldeiro: a rapazada dos artistas andaba cos ratos da fame roéndolles
as tripas, disque que pasaran días, longos e negros, que non apañaran nada.
Os carromatos reptaban devagar pola petada de Gurvela.
Primeiro, arribou un de dous eixes, turrado por catro mulas, fracas e con
mancaduras nos cadrís; logo, chegou unha carreta mediana dun eixe con dúas
mulas de catro dentes; por último, viñeron, case que pegadas unha á outra, dúas
carretas como casiñas de bonecas: de cores alegres, cheminea cun telladiño,
cortinas nas xanelas e mais un cacho de escada para empoleirarse na casiña-carro.
Ao
solpor, houbo representación no garaxe do señor Avelino, un lugar espazoso para un neno, que
erguera á beira da estrada co gallo de gardar o camión Barreiros que a familia
Bertólez mercara non había moito: colocaron unhas táboas á maneira de asentos,
aínda que moitos veciños apandaron cos poios das casas enchendo a platea do
garaxe.
Os
artistas tensaron un arame polo medio da sala; e unha moza, cunhas mallas
vermellas cinguíndolle o contorno do corpo, comezou a camiñar con tento e
mainiñamente, tentando o arame co bico do pé, mentres agarraba unha barra de
ferro como balancín. Percorrido o arame, a equilibrista brincou ao escenario e,
despois da reverencia de seu, recibiu un aplauso recio do respectable, mentres
a moza, elegante e lixeira de corpo, facía mutis polo foro.
A seguir, amosou un mozo abaneándose encima dunha táboa colocada
po riba duns paus rodeiros.
—Que te vas esnafrar! —berroulle o Antonio dos Losadas, mais o artista metido no seu non reparou no aviso do
veciño, deslizándose de acó acolá no improvisado escenario até desaparecer coa
táboa nas maos pola banda esquerda. O público brindoulle un aplauso pasadío. Axiña,
pola dereita do escenario, apareceron dous pallasos: saudaron ao respectable
cunhas ovacións breves e, un deles, o que tiña un tomate por nariz, olloume en
fite cos ollos maquillados de estreliñas azuis que me engaiolaron coma a un
parvo.
—Eh,
rapaz, sube ao escenario! —díxome cun sorriso de pillabán.
Contrariado
pola inesperada invitación, porque daquela non era artista (agora, aínda
menos), viñéronme as cores ás meixelas, que as tiña chuchadas de tanto soprar
nas frautas que eu mesmo arranxaba en cada primavera cunha póla de castiñeiro,
cando ía coas vacas para o monte. Pero teimaron no choio e, agarrándome un
pallaso dunha mao, houben de brincar ao alto da tarima. O do nariz vermello
comezou cunhas parvadas ao meu carón, sacando unha pomba da súa chistera, que deu
unha volta batendo as ás por riba das cabezas, e seica que os máis devotos da
parroquia —disque en Semana Santa mexaban auga bendita— ollárona cara arriba con devoción esperando
que o Espírito Santo lles confesara o terceiro segredo da Virxe de Fátima, entrementres
os outros, que non comulgaban con rodas de muíño, rezaban para que a tímida pomba
non ou si? lles soltara unha cagada, con perdón, no medio dos ollos para que
reduciran o ángulo de visión dun ser finito. Axiña,
do mesmo sombreiro, sacou un coello branquiño coma a neve: deulle aloumiños no carrelo,
o coello sorría mirándome, porén nun amén fíxoo desaparecer diante todos por
arte de birlibirloque dun movemento malabar rápido coma un lostrego.
Na contra do escenario, outro pallaso estaba a tirar
moitos papeliños ao ar e, trala nube de confete, apareceu un
mastín correndo polo corredoiro central: dun brinco, o can saltou ao escenario,
repousando sentado de cuartos traseiros cara ao público. Tiñas que velo, como
presumía co fato de policía, coa gorra de viseira con reberete dourado e todo;
namentres me ollaba, erguía o corpo, a piques de poñerse de pé de patas
traseiras, para que me decatase das pistolas que lle colgaban do cinto. O can deu dúas voltas ao derredor do escenario con
moito xeito e, dun brinco, saltou para desaparecer por entre os pés da xente.
Unha muller, a avoa do circo, vestida cun fato negro, unha de esas
vellas coa casca amarga, estábao a esperar preto da porta: enganchouno pola
correaxe cos seus garfos de artrite e levouno, case que arrastrando, ao eixe do
carromato, onde quedou preso o coitado artista.
Eu atopábame alí, empoleirado no alto do escenario, coma
un pobre coitadiño. Pero non chegara o peor, porque un daqueles condenados
titeriteiros pegoume un funil na parte de abaixo do embigo e comecei a mexar
polo bico, zurrichando un fío de
auga nas fazulas do público da primeira fila, que torcían a cara de esguello, malhumorados, mentres que os veciños máis
afastados, en troques, rían as a falcatruadas a corpo solto.
E
para rematar, o maricón do pallaso, con perdón, cravoume un coitelo na barriga,
coidando eu que me matara coma a un pobre porco, alí, na ara do sacrificio, no
alto do escenario que o merecía polas culpas dos pensamentos impuros do noveno
mandamento da lei de Deus que me viñan entre sono e soño: acheguei repetidas
veces a mao á ferida aberta para tapar o sangue que estaría abrollando a cachón
antes de morrer por instinto de supervivencia e ollar a mortal ferida antes de
pechar os ollos e voar cara ao ceo; porén, neste intre, o pallaso para mostrar o
engano da folla retráctil acoitelouse tamén deitado no chan, facendo o morto,
ollándoo eu estrañado como me chiscaba un ollo, rindo coma un coello. Ao coller
o tranganillo, volvéronme pouco a pouco as cores, procurando soltar nun sorriso
que me desbaratase do medo, atenazado por la agonía daquel intre.
Os artistas titeriteiros arrincaron do público un
xeneroso e prolongado aplauso. Ai, amigo, destas merendas, poucas!
Ningún comentario:
Publicar un comentario