Tal niño, tal paxariño

Xa cantan os paxariños entre a ramaxe dos castiñeiros do souto da adega, por riba da casa, namentres o pitorrei sigue a picar o seu niño: tap! tap! tap..! na galla nova que brotou da vella caracocha centenaria. Os nenos, no recreo das once, cantan en corro: marzo, niñarzo; abril, ovosnil; xuño, paxaro. A miña nai agarda pousada encima da parediña de perpiaño, que servía antano para montar nas cabalerías, ó pé do portalón do patio; calada, escoita os chíos e rechouchíos da fraga, porque xa é primavera na Ribeira do Sil. Coido eu que deste xeito sería o entorno, onde nacín polos anos cincuenta, na aldea de Sacardebois. Lembro a nai que me dicía: demo de neno, canto brincaches na miña barriga! Pois estaría desexoso de saír fóra: era tan bonito o que ían contempla os meus ollos! Despois de catrocentos anos de haber moradores, fun ó derradeiro en nacer na Casa de Viana, de parto natural, como Deus manda. Moitos dos meus veciños e mais eu tivemos que voar, como as andoriñas, a outros lugares, ciscados por eses mundos de Deus, mais están a dicir de nós que somos boa xente. Certo: habendo vido ó mundo neste paraíso, non podíamos ser doutro xeito, porque como di o refrán, de tal niño, tal paxariño. Pois como che estaba a contar, a nai vai e pregúntalle ó cuco: “cuco, cuquiño, cando vai nacer o meu neniño?” E alá, no medio da fraga, do Covelo, empoleirado no alto dun carballo, o cuco comeza a cucar: cucú, cucú, cucú... e así ata doce cucús, contou cos dedos a miña nai. Aquela mesma tarde, ó solpor do día 12, o meu pai matou a galiña vella para arranxárllela nun caldiño. A miña nai, a quen quixen tanto, dábame de mamar: o leite non era moito, despois de mamaren seis irmáos, nacidos antes ca min, quedara como as fontes rematando o veráo, pero como ela era una santa, facía o milagre de ofrecerme o leite condensado. Mais, con dous anos, unha tarde, untou os peitos cunhas cascas verdes de noz e así debeu ser de amargo o meu destete.                        A miña irmá, decotío ía á escola. Eu non fun tanto e, ademais, era máis burro ca ela. A Tildiña escribía coa dereita e mais coa zurda eu, en troque eu con ningunha delas. Ela sabía multiplicar e dividir, eu en troques só sabía contar ata catorce, que eran as vacas que por entón presumía ter o meu pai; o cal, afofé che digo que estaba moi contento comigo, porque ó recadalas cara á casa á tardiña, amosaban contentas, repenicando coas chocas e esquilas, por viren cheas e fartas dos lameiros.                      A escola pisábaa pouco -primeiro eran as vacas e, se quedaba tempo, a escola- e, como che tiña a letra torcida coma se for birollo, díxolle o pai a miña nai: “que lle leve un polo á mestra para que aprenda a escribir e facer contas”. E alí fun co capón vivo, mal como puiden, dado que non paraba de remexer as ás, desesperado o coitado, na procura de fuxir da morte, co pico pingando cara abaixo picándome as canelas, que as lucía espidas cun pantalón curto, o demo do galo, que levaba collido das patas, tamén me fería as maos cravándome o esporón.                       Todo isto que che estou a contar hache de parecer unha trola, estou contigo, que hoxe soa raro é tes toda a razón do mundo, porque non sucedeu neste século: abofé que os anos medianeiros do século XX  ían indo de vagar. Certo.