A lenda do Pé do home

Contaba daquela don Constantino, o fidalgo da Casa Moreiras de Ferreira de Pantón á sazón alcalde da vila, que en tempos de antano querían erguer unha ponte no Canón do Sil, un pouco máis abaixo de Cerreda. Lenda que xurdiu de cando Almanzor perdera o seu tambor, axiña de rouba-las campás da Catedral de Santiago e disque unha puñada de mouros fuxidíos quedaran ciscados polas dúas bandas do río Sil renegando da súa fe, engaiolados polos aromas da augardente de herbas e do viño amantísimo con sabor a froita da soleada Amandi que lles facían perde-lo sentido, non desexando os sarracenos cortar máis cabezas de cristiáns coa cimitarra curva de media lúa, sabedores de que o paraíso real reinaba nestas terras sagradas de viñas, augas frescas, soutos e mosteiros; sen comparanza, nin mesmo, co ceo de media lúa ateigado de mozas virxes que Alá –máis enriba das nubes –prometía aos mártires da guerra santa.

E di o fidalgo de Siós que colleran dous galos, un branco do poleiro dos freires do Mosteiro de Santa Cristina e outro negro dun mouro xigante que se quedara a vivir en terra cristiá nun lugar preto do cachón de Xabrega e non lonxe do regato Lamateiro, onde aínda se conserva a súa pegada remarcada nunha pena da que fala largo e cumprido o guía do catamarán, cando o barco turístico está asuca-lo río no medio do Canón do Sil.

Lugar moi propio para a ponte, pois no verán, din os máis vellos dos vellos do lugar, que se pasaba á outra banda, brincando sobre as pedras do leito do río. E a lenda di que botaron a sorte: se o primeiro en cantar na alborada de san Xoán era o galo branco, habíase de ergue-la ponte; mais se, pola contra, era o galo negro en da-lo primeiro quiquiriquí do amencer, o Destino, que estaba a xogar á ruleta cos quiquiriquís dos galos, daría a coñece-la súa decisión firme de non feri-la natureza onde, abofé, se estaba a manifestar máis fermosa.

E disque o galo negro foi máis madrugador e, por tanto, xa dende entón, as barcas de Paradela, de Meixide, da Barca de Baixo, de San Fiz e de Cerreda continuaron coa labor milenaria de intercambiar persoas, vacas, burros, pavías, uvas, centeo e mais outros froitos entre as terras ladeiras de Caldelas e maila marxe dereita, debuxada con liñas de pataos dende os romanos, que fora noutros tempos esvaecidos patrimonio foral do Conde de Lemos. (Para sabe-la orixe desta lenda, fai clic en a.rodicio).

O outro antonte, foi máis madrugador o galo negro –mas-cota para Iberdrola, bautizado como Estevo II– en canta-lo quiquiriquí de galán triunfador. O outro galo contrincante de plumas verdes e crista vermella, coroada de cores de arco da vella, aguantou loitando até quedar rouco tras cantar voces de alarma, pero o seu quiquiriquí ecolóxico foise apagando non chegando a ningures.

De xeito que, dende entón, o galán da hidroeléctrica anda facendo das súas, moi entretido fochicando nas orelas do Sil: unhas veces, escarva que te escarva cos seus esporóns de aceiro; outras, pica que pica no leito seco do río. Di a xente do lugar que che debe andar nesta primavera na procura de arranxa-lo niño onde pór outro ovo.