Pasarela do Mao
A escapada do asfalto de Madrid tivo lugar na alborada do último venres de maio: desto xa pasou un mangado de anos. O pai de Claudia ó volante do coche; a nena, na súa cadeira atrás como é de seu; a avoa, adiante, di que se marea; o avó, detrás co outro fillo, aínda ceibe coma un cabrito que se ri do mundo, coa cámara, recollendo as incidencias da escapada de lecer a Sacardebois, berce e corazón da Ribeira Sacra.
–Non corras tanto, ho, que vas a 140! A máis de 120 non se pode ir, que salta o radar.
–Que queres, que cheguemos de noite, como tartarugas a 110? ademais non imos a 140, nin farrapos de gaita me aproximo.
–Ó chegarmos a Ourense, presta atención ó segundo desvío, o do Seminario, que te leva ó corazón da cidade.
–Anda, cala, pecha o pico! cóntalle un conto de antano a Claudiña deses que gustas escribir no teu blog e na Región.
Praza do Ferro
A verdade é que guiando o fillo, a viaxe non se fai pesada, abofé que non. Xa en Ourense, fomos aparcar por baixo da Alameda. Logo, entramos na Praza de Abastos para comprar uns filetes de tenreira rubia, patacas das novas, unha leituga rizada do país e mais unhas puñadas de cereixas, que sería a comida do sábado en Viana. A seguir, pasamos polas Burgas para que a nena vira esta fonte única da que xorde auga das entrañas da terra case que fervendo, malia a Claudiña, ó ollala fumegar, botouse a chorar co medo metido no corpo de escaldar as maos, a coitadiña, non vira tal cousa en ningures. Pasos arriba, a unha carreiriña dun can a piscina de augas termais das Burgas do cima estaba a espera dalgún cliente, deste xeito serían as termas romanas, máis ou menos, de tódalas maneiras que pouco valoramos o que é de noso, así nos vai –estaba eu a cavilar, se non falo é que estou a pensar nestoutro e naqueloutro, como os burros que cavilan moito e acertan pouco– mentres subiamos de vagar a petada cara á praza do Concello, onde durmían catro gatos, varados baixo o soportal da alcaldía. Disque representaban o movemento 15-M da provincia de Ourense, non sei cal será ese movemento, pois esta xente parece máis morta que revolucionaria. Nada que ver co rebulir de xente na Porta do Sol, onde estivéramos os días anteriores. A nena, xa cansa, atopábase a gusto no colo do seu pai, mentres embocamos a rúa da Paz: a sombreiraría de tantos anos, onde mercaba os chapeos de pano o mei pai; o Teatro Principal, onde ollei a primeira película por unha peseta, no galiñeiro; noutro lado a librería galega; no final da rúa, a praza do Ferro coa fonte do mosteiro de Oseira, un lugar onde o tempo camiña paseniño coma as pingas de auga que a cada pouco caen da fonte, preguiceiras. Na librería Torga, o pai da nena e mais eu quedamos un anaco a remexer nos libros, que nos gusta ollar as tapas do principio o do final e abrilos polo medio, en canal, rematamos o protocolo mercando tres: “Xente de aquí e de acolá” de Álvaro Cunqueiro, un libro do mosteiro de Santa Cristina e máis outro sobre a familia Andrade. Entrementres andabamos na escolma dos libros, entraron na librería un grupo de xente moza falando en galego culto e pulido. Estaban a sermonaren das novas edicións de Lois Pereiro, poeta, gañador das letras galegas e destoutro e daqueloutro dentro do quefacer diario, temas que ían xurdindo na conversa que estaban a teceren e desteceren como Penélope do conto. Confeso que gocei escoitándoos, recordando as xeracións de escritores que deu Ourense á literatura galega. Das moreas de lectores e librerías espalladas pola cidade, xorden os escritores da miña terra. Terra con lentura de onde brotan os contos, doados, como cogomelos no outono. O resto da familia, a avoa, Claudia e mailo tío foron sentaren nun velador da rúa do Paseo fronte á Región, onde lle mercaron á nena un caderno de debuxos e mais una caixiña de ceras para colorear.
Casa de Viana
Despois do almorzo nun velador preto do restaurante San Miguel, collemos a estrada cara Trives. En Villariño Frío, torcemos á esquerda con dirección a Parada de Sil. Antes das seis, arribamos a Sacardebois. A casa amosaba no patio coas contraventás pechas. Abrimos as portas, as ventás e percorremos toda a casa coa netiña collida da miña mao. A casa, como de costume, relucía limpa e recollida. Despois dun anaco, arranxei dúas caxatas e mais unha más pequena para Claudia, e botamos andar polo camiño de carro que vai ó antigo colmear no medio da fraga que se extende por riba de Sacardebois. A nena, moi pillabana, fartouse de estoupar croques na miña cabeza e ela a rir; de cando en vez, amosaban as pegadas dos xabarís debuxadas no bulleiro ó pe dos regatos. Desta andaina, a nena trouxo a Madrid unha carracha, como recordo destas terras virxes da Ribeira do Sil que locen agora coa frouma de xestas en flor. Ó lonxe, no medio da mesta fraga, a cada pouco cantaba o cuco.
O sábado, tocáballe percorrer a pasarela do río Mao. "Isto parece Suíza, un traballo ben xurdido e ben rematado", comentaba un dos fillos, o arquitecto, xa que logo fala con creto de seu, debe ser certo como di.
Coa netiña chegamos ata o miradoiro da pasarela, lugar onde se arreguiza o corpo ollando o Mao percorrer alí no fondo os últimos metros para rematar no Sil, despois da ponte vestida hoxe con cores de princesa que sirve de arco de triunfo ó río Mao, río humano, que se dicía entre nós con agarimo o río pequeno. Eu continuei ata o final do seu percorrido; o pai, o tío e maila nena retornaron por onde viñéramos para agarrar o coche na fábrica e atopar comigo na fonte de Espartida. O río Mao, neste último tramo, ben merecía esta beirarío para asomarnos a contempla as augas limpas, augas de troitas nas fervenzas, ollar e mais escoitar o ruxeruxe que é de seu entre os penedos lambidos pola auga milenaria que sempre pasa e sempre queda, auga batida dende a altura da ponte de Conceliñas, baixando de présa, fuxidía das bruxas do lugar que a baten coas escobas nas orelas, auga que baixan xogando as agachadas entre os salgueiros con niños de paxaros que medraron até agora neste paraíso, que pronto será patrimonio da humanidade.
Lugar da capela de San Vitor
O domingo, pola maña, decidimos acudir ás tumbas de san Vitor. A nena sempre connosco entretida coas campaíñas e outras flores de tantas que medran polos camiños e sendeiros. Na explanada contamos ata dez tumbas antropomorfas. No alto dos penedos, onde noutro tempo esvaecido seica estivo ergueita a capela de san Vitor, aprécianse a contorna doutras poucas tumbas. Queda moito por facer, queda moito por descubrir, quen sabe o que se pode acochar por baixo desta terra sacra? O sendeiro segue coas pedras de antano e as beiras a medio limpar, xente que vai e vén de san Lourenzo a san Vitor. Hai mozos e mozas, atrevidas como cabras, que gustan empoleirarse no alto dos penedos da capela, pero, amigo, non hai protección por ningures, calquera día pode pasar: as tumbas abertas, esperando, un mal agoiro, lagarto, lagarto! non subas enriba, ho! Un paso mal trabado, un mareo, un esvarón, polo si ou polo non, non subas que podes romper a crisma nun amén nese desnivel cara abaixo maquinado polo mesmo diaño!
Se non me dis nada, aínda teño corda para continuar co percorrido desta escapada fin de semana: na aldea de Boazo mercamos carne de tenreira de vaca do país, malia de non ollar vaca algunha por ningures, os vellos atrancan as portas e as vacas desaparecen dos lameiros. Castro Caldelas, o castelo, unhas cañas nos veladores da Praza, empanadas e mais bicas Malena. Pobo do Burgo, igrexa románica; casas de perpiaño de xente con haberes, hoxe en decadencia; no baixo da casa de Vicente Risco, unha vaca cun becerriño, a nena puido ollar por primeira como caga unha vaca, con perdón, pero botouse a rir, cando lle dixemos que daba leite, o leite en tetra brik que mercaba mamá no súper.
Celeirós, terra do meu pai; lembranzas de meu de cando neno andaba coas vacas para o monte; capela de san Ramón non nato, granito do país, serodios canteiros artesáns; algunhas vellas collendo nas coias; vacas, tampouco se viron, como se as comeran os ratos.
Capela de San Ramón, Celeirós
Ningún comentario:
Publicar un comentario