A envexa

 

Daquela xa medraron os carballos do alto da fraga do Covelo, tempos aqueles nos que percorría de vagar, pola ribeira do Sil, unha Galicia do interior, estancada e profunda, de pan de centeo, de touciño, de tricornes con mostacho, estilo Bismarck cheirando a xofre, de cregos empoleirados no púlpito coas prédicas en latín, metendo medo no corpo dos labregos, valéndose do confesionario para entrar na intimidade das alcobas e inmiscirse por debaixo das sabas co gallo de retirar cancelas e mais atrancos nos tálamos das parellas, coidando ser lei antiga do dereito canónico traer tantos fillos ó mundo como Deus quixer.

Nesta Galicia rural da ribeira do Sil, en Sacardebois, vivía un home envexado que, mesmo, lle deberían roer as tripas, como os ratos da fame, incapaz de convivir en paz cos veciños, e consigo mesmo, que andaba pola vida feito un vinagre enfrontado co meu pai por causa sen siso nin razón aparente, que rumiaba este home día e noite , coido eu, vas ti a saber o que se está a cocer nos miolos de xente tan teimada, que seica é unha enfermidade coa que un nace, un pecado capital da condición humana, merecedor da penitencia de adoecer abrazado cun lazo negro de cilicio até purgar a envexa que lle está a comer as entretelas do seu ser, ruín.

Un homiño, malencarado e colorado coa sangue a flor de pel, todo veleno, rastreiro e fuxidío como unha víbora.

Un día esperou o meu pai, acochado por detrás dunha parede, para brincarlle ó pescozo, pero o señor Isidro, home listo que decotío as apañaba no aire, ventouno de contado, medíndolle as costas coa vara aguillada que acostumaba levar consigo para tanguer a facenda, que por entón había na casa: vacas rubias e castañas, becerros, bois e xatos sen domear e mais unha mula falsa, lixeira de cascos. 

A carraxe do veciño, dende aquel día que probou a vara, foi a máis, matinando día e noite como foder ben fodido ó meu pai que viñera casar dende a montaña, intruso leitón de Celeirós! coa filla vinculeira da casa grande de Viana a quen lle tiña botado o ollo para facerlle as beiras na vindeira festa do Carme.

Outro día, co coitelo curvo de podar as cepas, abriulle a barriga as ovellas merinas, que o meu proxenitor trouxera da Estremadura, de cando ía coas reatas para vender as mulas en 'Castela', como dicían os tratantes galegos. Ovellas aquelas, orgullo da miña casa e pesar e desconcerto dos veciños de Sacardebois, por estaren acostumadas en percorrer os tarreos e cortiñeiros de Xan e de Pericán, saltando marcaxes e paredes lindeiras, sen se decatar as malas pécoras que nestes minifundios da ribeira non son do xeito de andaren elas ceibes, de aquí acolá, como na ancha Castela de campos abertos, amparadas polos dereitos ancestrais da mesta, descoñecidos por estes lares.

Aquel fulano, pecho e ruín, veciño do Val, como non podía co meu pai, como lobo famento de vinganza, apareceu onda min, presa fácil, con só dez anos no meu corpo, máis ben esmirrado, sen me decatar por estar eu nos biosbardos, xogando cos carriños de pau de salgueiro, arranxados coa navalla nas horas mortas de coidar as vacas no monte, sentado na tapa dunha parede do lameiro de Caldebaixo, tranquilo, matinando nos meus feitizos de incipiente enxeñería, que eran os xogos de meu. O home malvado, che digo, que fitou en min coma un lobo que baixara polo camiño da Fermiña, famento, dende os tobos da fraga do Covelo, cravándome os ollos de ollada magnética que me queimaron como brasas:

Que fan as vacas no meu lameiro? –díxome– arreándome unha labazada no medio da cara.

Como resultas do ímpeto da maza encallada que me esmagou o queixo, chimpoume cara á caldeira que levaba as augas de rega noutra banda da parede lindeira que me facía de casa e taller.

Non satisfeito coa afronta, mentres eu choraba os sete chorares asolagado na auga pedindo pronto socorro ó meu pai, que sabe Deus por onde andaría, máis ben lonxe, nalgún eido ciscado pola ribeira ou cos homes que estaban a traballar ó xornal cavando algunha viña, porén como non hai dúas sen tres, o home malnacido foi, sen se encomendar a Deus nin ó diaño, enarborando o fouciño de segar o outono, a todo percorrer tralas vacas ata rebarlle o rabo á Linda, que non puido fuxir da tolemia daquel home vingativo, por estar xa moi cargada de anos, aquela vaca que lucía debuxos asimétricos de mancaduras, á xeito de tatuaxes, que van deixando os anos na pel do gando, debuxos que logo se multiplicaron por causa das moscas e mailos tabáns nos veráos seguintes, que xa me dirás ti que futuro lle pode esperar a unha vaca manca, co rabo tronzado, loitando a cornadas cos diminutos vampiros, que están a chucharen o sangue, doce e quente, ata mesmo rebentar os malditos insectos.

Dende o medio do lameiro, berroume aquel home, como can rabioso: “Isto é para que se decate o teu pai quen son eu; toma, e lévalle o rabo; na próxima vez que vexa unha vaca saltada no meu lameiro, con este mesmo fouciño aínda che hei de segar o pescozo!”

Ai, amigo, destas merendas, poucas! Parada de Sil, terra que enmeiga.